Jak kupować sprężyny gazowe? Na co zwrócić uwagę?

Ze względu na zdolność generowania dużej siły pchającej lub ciągnącej, trwałość, niezawodność działania i praktycznie bezobsługowy charakter, sprężyny gazowy stały się ważnym elementem naszej codzienności. To sprzęt powszechnie stosowany w motoryzacji, przemyśle meblarskim, medycynie, lotnictwie i wielu innych branżach. Pozwala ograniczyć siłę potrzebną do unoszenia i przytrzymywania ciężkich elementów konstrukcyjnych, przede wszystkim różnego rodzaju klap. Czym kierować się przy jego zakupie?

Podstawowe rodzaje sprężyn

W sprzedaży znajdziemy wiele wersji siłowników gazowych. Podstawowy podział odnosi się do sposobu ich działania. W tym sensie możemy mówić o sprężynach pchających, ciągnących, blokowanych i z podwójnym skokiem. Te pierwsze modele są najpopularniejsze. Ciśnienie w cylindrze wypycha tłoczysko, dzięki czemu unoszenie wybranego elementu konstrukcyjnego nie wymaga od nas użycia dużej siły. Sprężyny gazowe ciągnące działają w odwrotny sposób. Ze względu na różnice ciśnień tłoczysko jest wciągane do wnętrza cylindra, tym samym umożliwiając podciąganie różnego rodzaju elementów. Modele blokowane są wyposażone w mechanizmy zwalniające i umożliwiają zatrzymanie tłoczyska w pożądanej przez użytkownika pozycji, co znacząco zwiększa ich funkcjonalność (np. przy regulacji fotela biurowego czy łóżka szpitalnego). Tego typu siłowniki stosowane są m.in. w przemyśle meblarskim, a także w niektórych systemach regulacji położenia foteli samochodowych. Siłowniki gazowe o podwójnym skoku mają nieco inną budowę. Składają się z dwóch niezależnych cylindrów, co pozwala modyfikować wartość siły F1. Taki sprzęt stosowny jest przede wszystkim przy obsłudze ciężkich pokryw, przy dużych kątach otwarcia.

Specyfikacja techniczna

Podstawową wartością określającą przydatność konkretnego modelu sprężyny gazowej do danego zastosowania jest zapewniana przez nią siła pchająca lub ciągnąca F1 podawana w Newtonach. Choć każdy producent może mieć własne oznaczenia, ten jednak ten parametr jest najbardziej uniwersalny i znajdziemy go na każdej tabliczce znamionowej. Parametr siły F1 opisuje m.in. sprężyny gazowe FA Krosno, Majus, HAHN Gasfedern, Stabilus oraz sprzęt wielu innych popularnych na polskim rynku producentów. Nie oznacza to jednak, że wszystkie wersje sprężyn o pożądanej wartości siły pchającej lub ciągnącej są odpowiednie dla każdego zastosowania. Poza parametrem F1 o wyborze konkretnego modelu sprężyny gazowej decyduje także jej długość całkowita oraz długość skoku. To wartości najczęściej podawane w milimetrach. Pewne znaczenie będą miały również rodzaje zastosowanych końcówek – gwintów od strony cylindra i tłoczyska. Oczywiście można to obejść, zmieniając docelowe elementy mocujące. Poza podstawowymi informacjami określającymi rozmiar sprężyny oraz jej siłę warto również sprawdzić, w jakich zakresach temperatur będzie ona działała poprawnie, z jakich materiałów wykonany został jej cylinder oraz tłoczysko i kto jest jej producentem. Standardowe sprężyny gazowe przystosowane są do pracy w temperaturach od -20 do +80 stopni Celsjusza. Ich cylindry wykonane są ze stali, którą w celu zabezpieczenia przed korozją maluje się proszkowo. Tłoczyska to pręty stalowe, które dla zagwarantowania odpowiednich parametrów pracy, zwykle pokrywa się warstwą twardego chromu. Oczywiście o trwałości i niezawodności działania siłowników gazowych decyduje przede wszystkim jakość ich wykonania. Dlatego najlepiej sięgać po sprzęt pochodzący od zaufanych producentów. Powszechnie znanym, polskim producentem siłowników gazowych jest firma FA Krosno. Dużą popularnością cieszy się również sprzęt niemieckiej marki HAHN Gasfedern i firmy Majus.

Jak określić potrzebną wartość siły F1?

Najprostszym sposobem na zakup właściwego modelu sprężyny gazowej, przynajmniej w przypadku sprzętu dedykowanego obsłudze bagażników samochodowych, jest wybór jej wersji dopasowanej do określonej marki, modelu i rocznika auta. Jeśli jednak potrzebujemy siłowników do mniej oczywistych zastosowań, wówczas należy skorzystać ze wzoru pozwalającego dość precyzyjnie określić siłę potrzebną do uniesienia wybranego elementu konstrukcyjnego. Ten wzór to F=(G*XG)/(LS*A). Gdzie F to siła w Newtonach, G to ciężar pokrywy w kilogramach razy 10, XG to odległość od mocowania porywy do jej środka ciężkości w milimetrach, LS to promień siły sprężyny w milimetrach i A to liczba zastosowanych siłowników gazowych. Zwykle są to dwa siłowniki. Samodzielne obliczenie pożądanej wartości siły jest najbardziej przydatne wówczas, gdy sięgamy po uniwersalne sprężyny gazowe z zaworem umożliwiającym spuszczenie lub dobicie gazu. W ten sposób możemy regulować siłę sprężyny, oczywiście w przewidzianym przez producenta zakresie.

Jeśli chcesz wymienić uszkodzoną sprężynę gazową na nową, odczytaj jej specyfikację z tabliczki i zamówić sprzęt o identycznych parametrach technicznych. W przypadku sprężyn do bagażników samochodowych możesz również próbować odnaleźć właściwy sprzęt, korzystając z pomocy sklepów online wyposażonych w system zaawansowanych filtrów. Wówczas wystarczy podać markę, model i rocznik pojazdu. W każdym przypadku warto sięgać po siłowniki gazowe znanych marek, o potwierdzonej jakości wykonania.